PADAWAN (Kuching): Tuntutan rakyat telah mencetuskan pewartaan sambutan Kemerdekaan Sarawak bertarikh 22 Julai 1963 bermula 2016 dan usaha diteruskan untuk mewartakan Hari Kemerdekaan Sabah 31 Ogos 1963.
Presiden Parti Solidariti Tanah Airku (STAR) Sabah yang juga Timbalan Ketua Menteri Datuk Seri Dr Jeffrey G Kitingan memberitahu, pihaknya akan terus mengadakan sambutan Hari Sabah setiap 31 Ogos sehingga tarikh itu diwartakan.
“Sabah ketinggalan Sarawak untuk mewartakan Hari Kemerdekaan, namun usaha terus dilakukan sehingga pewartaan 31 Ogos sebagai Hari Sabah disempurnakan seperti yang sudah dicapai Sarawak,” katanya.
Dr Jeffrey berkata demikian ketika berucap dalam Sambutan 722 Hari Kemerdekaan Sarawak Ke-60 di Dewan Simpok, Padawan kira-kira 45km dari Kuching.
Kira-kira seribu hadirin menyertai sambutan yang diisi perarakan pelbagai kontinjen badan sukarela, budaya dan kesenian Dayak di pemukiman terbesar etnik Bidayuh anjuran Sarawak Association for People Aspiration (SAPA).
Sambutan itu turut menerima sokongan dana dari Ahli Parlimen Puncak Borneo Datuk Willie Mongin, Dr Jeffrey dan Presiden SAPA Dominique Ng.
Hadir sama mengiringi Dr Jeffrey ialah Pemangku Timbalan Presiden STAR Datuk Kapitan Stephen Teo, Setiausaha Agung Datuk Edward Linggu, Ahli Majlis Tertinggi Johari Pongod dan Ketua Bahagian STAR Kepayan Jafery Jomion.
Menurut Dr Jeffrey, pada peringkat awal sukar sekali mendesak perisytiharan sambutan tarikh kemerdekaan Sarawak tapi kemudian pihak berkuasa menunjukkan kompromi apabila menerima tuntutan itu secara positif.
Dr Jeffrey mengimbas kesukaran pertemuan awal rakyat (yang diprakarsai STAR Sarawak) pada 2010 di mana penyertaan beliau bersama rombongan dari Sabah dihalang pihak berkuasa.
Malahan, katanya, apabila kemudian dibenarkan masuk Sarawak untuk menyertai perhimpunan itu, pelaksanaan perhimpunan mereka dikawal ketat pihak berkuasa.
Tapi kemudian, jelasnya, apabila kerajaan Sarawak menerima tuntutan itu, maka perhimpunan dan perarakan rakyat yang mereka adakan di Padang Merdeka tidak lagi dihalang pihak berkuasa, sebaliknya diberi kawalan keselamatan.
Dalam ucapannya, Dominique memaklumkan sambutan Sarawak 722 diadakan setiap tahun di pelbagai tempat sebagai kesinambungan dari gerakan awal memberi ruang masyarakat setempat mengikuti sambutan itu.
Dominique yang juga mantan Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) Padungan, Sarawak menegaskan, meskipun Sarawak telah mengisytiharkan sambutan rasmi tarikh kemerdekaan, namun masih banyak isu yang belum tuntas.
Antaranya, kata Dominique, status Sarawak dan Sabah sebagai ‘negara’ dalam Konfederasi Malaysia belum direalisasikan dan masih kekal berstatus ‘negeri’ dalam Persekutuan Malaysia.
Dominique menambah, status negara bagi Sarawak dan Sabah dapat meningkatkan sistem pemerintahan Konfederasi Malaysia dengan menaik taraf semua bahagian di Sarawak dan semua bekas residensi di Sabah sebagai negeri.
Dalam mesej Hari Sabah 31 Ogos 2021, Dr Jeffrey menyatakan Kemerdekaan Sabah telah dicapai menerusi resolusi Majlis Perundangan Borneo Utara 8 Ogos 1963.
Menurut Dr Jeffrey, resolusi itu mengisytiharkan Kemerdekaan Sabah pada 31 Ogos 1963 tanpa mengira pembentukan Malaysia akan menjadi kenyataan atau tidak pada hari tersebut.
Katanya lagi, pada 31 Ogos 1963, gabenor terakhir North Borneo (Sabah) Sir William Goode sebelum bertolak dari Jesselton Court untuk mengakhiri tugas berkata, “hari ini adalah hari bersejarah bagi Sabah yang menandakan berakhirnya penjajahan dan bermulanya Sabah merdeka dan memerintah sendiri.”
Selanjutnya Dr Jeffrey menegaskan, tarikh 31 Ogos 1963 merupakan hari kemerdekaan Sabah yang harus dihormati setiap tahun, disambut sebagai Hari Sabah yang harus diwartakan sebagai cuti umum seperti mana juga Sarawak yang telah mewartakan 22 Julai sebagai Hari Sarawak.
Menjawab argumen segelintir pihak, Dr Jeffrey menyatakan bukan semua negara mencapai kemerdekaan melalui Akta Kemederkaan termasuk Amerika yang telah mencapai kemerdekaan melalui ‘Unilateral Declaration’.
‘Unilateral Declaration’ merupakan perisytiharan yang dilakukan tanpa melibatkan perjanjian dengan pihak lain.
Dr Jeffrey yakin, pewartaan Hari Sabah 31 Ogos dapat memperbetulkan serta melengkapkan kekeliruan fakta yang berlaku di antara 9 Julai 1963 (ketika MA63 ditandatangani) dan 16 Sept 1963 (ketika pembentukan Malaysia diproklamasikan).
Lebih penting, kata Dr Jeffrey ialah pengiktirafan kemerdekaan Sabah akan dapat membina Malaysia yang lebih kuat, makmur dan berjaya di samping dapat mematikan tuntutan Filipina terhadap Sabah selama-lamanya.
