KOTA KINABALU: Notimpuunan momoguno boos dotokou doid kapaabalan mantad po di kotimpuunon toun 1960-an minaza suat abal ngavi id siibo komponi di Huguan Siou I Tongotiagak Donald Stephens @ Tun Fuad.
Tumanud kopoihaan, notimpuunan di Joe Manjaji monoina oh pangaan Kadazan doid ‘North Borneo News and Sabah Times’ ontok timpu doid kotimpuunon nokomoi.
Suminusuut dii, ontok toun 1966, tinimpuunan di Donald oh suat abal ‘Kadazan Times’, kapaabalan notinagas doid boos dotokou. Kapaabalan suat abal diti nopo nga tinoina di Mamai James Mudi. Ingkuo po nga au nokotihombus oh kapaabalan diho di kopupuson toun 1967.
Ahapas iho, pinotihombus oh kapaabalan ‘Sabah Times’ ih pinapaamung po nogi do pangaan boos dotokou. Noputan di Mamai James oh kalaja kapaabalan dau doid suat abal diho miampai piipio tambahut kapaampai di Christopher Bubod.
Pointantu nodi do kivaa po piipio ngaan au kosuat doiti, nga uhudon ih mahik songian kotoimo sogu mantad mambasa ngavi miampai koponoizukan.
Ontok kotimpuunon toun 1970-an, notimpuunan oh kapaabalan Daily Express ih pinapaamung po nogi vagu do pangaan boos dotokou. Noputan nogi vagu di Mamai James oh kalaja do kapaabalan dau doiti.
Suminusuut diho, panaamung ih Marcellus Puvok monoina pangaan Kadazan sabaagi papaabal tomuhok. Songian noohou ih Mamai James monoina boos dotokou doid Borneo Mail di toun 1990-an, nadadi ih Marcellus do editor pangaan Kadazan Daily Express.
Doid pangaan boos dotokou doid Borneo Mail, poingamung ih Joenna John om nogi Henry Bating sabaagi papaabal tomuhok. Ontok diti, nadadi ih Henry do papaabal koiso do boos dotokou ih nakapaas mantad ponginabasan universiti.
Ontok kopupuson toun 1990-an, nukaban vagu oh kapaabalan ‘New Sabah Times’ ih pinapaamung po nogi do pangaan boos dotokou. Pangaan diho tinoina di Suzie Godwin. Papaabal suvai nopo nga kaampai no ih Raphiel Pinus, Joannes Robert Johnny om piipio po vagu.
Di ontok kopupuson toun 2002, minonimpuun oh kapaabalan ‘The Borneo Post’ pangaan boos dotokou. Poguhu ih diho, kivaa no haid pangaan boos dotokou doid Utusan Borneo, iso pangaan miampai boos Malazu poinsisip doid kapaabalan diho. Pangaan nokomoi tinoina di Bellu Mintow.
Noohou ih Henry montok monimpuun pangaan boos dotokou doid ‘The Borneo Post’ miampai sokodung di Bellu. Nokotihombus oh pangaan diti songian dinadi oh ‘Utusan Borneo’ sabaagi do iso kapaabalan poinsosondii.
Ingkuo po nga nopupusan oh kapaabalan boos dotokou doid kapaabalan ngavi nokomoi di piipio toun nakatahib. Baino diti, monimpuun nodi vagu oh kapaabalan Asia Times do pangaan boos dotokou.
Kounsikaan kumaa doid sanganu komponi om editor ngavi doid kapaabalan diti. Abalakatan tokou no daa ngavi do Minamangun.